Wat ik na 26 jaar praktijk als coach, met of zonder paarden, alsmaar meer constateer,
is hoe moeilijk het tegenwoordig blijkt te zijn om een partnerrelatie te laten duren. Vijfentwintig jaar geleden kreeg ik stellen in de praktijk die al zo’n vijftien, twintig of zelfs vijfentwintig jaar samenleefden en stilaan ‘verstikkingsverschijnselen’ begonnen te ervaren. Op dit ogenblik zie ik veelal jonge koppeltjes die één tot twee jaren samen optrekken.
In feite is het moeilijkste vandaag, niet meer om een nieuw gezin, of samengesteld gezin te starten, als wel om een stel te blijven, een relatie op en uit te bouwen.
Wat enorm heeft bijgedragen aan het veranderen van de dingen, los van topics als genderkwesties, onverenigbare toekomstplannen, gelijkheid, evenwaardigheid, enz., is de machtontplooïng van de kracht van het individu, de komst van het individueel willen doorgroeien, het bezig zijn met eigen genot en niet bereid zijn iets op te geven van eigen verlangens, aspiraties en doelen. Maar laat nu het koppel, zoals trouwens elke relatie, een kunst zijn van bewuste compromissen sluiten. Het is de kunst om in staat te zijn bepaalde aspecten van zichzelf te veranderen om zichzelf aan te passen. Niet alleen voor de ander, maar… voor het koppel.
Gaandeweg ben ik erachter gekomen dat één van de niet te onderschatten reden waarom koppels moeilijkheden hebben om voor een langere tijd samen te blijven, niet altijd ligt bij het ‘partnerschap’ als dusdanig, maar bij de individuele overtuigingen en de manier waarop de gebeurtenissen dan worden geïnterpreteerd. Dit hypothekeert niet alleen ieders effectiviteit maar ook het gemeenschappelijke geluk van een koppel.
Mythes als: ‘Op een dag zal mijn prins komen’, of ‘uitersten trekken mekaar aan’ of
‘bij mij zal hij/zij wel veranderen’, of ‘een goed koppel maakt geen ruzie’ zijn voor een relatie nefaste zekerheden die ons insluiten en ons leiden tot het herhalen van dezelfde fouten die ons alles behalve gelukkig maken. En hoewel we natuurlijk onze boosheid, angst, twijfel enz., graag projecteren op de ander, is zo af en toe eens een gezonde introspectie doen zeker niet oninteressant. Laten we daarom misschien eens even kijken naar de effecten van de mythe van…
… DE JUISTE PERSOON
‘Op een dag zal mijn prins of prinses, komen’… tenzij ze er misschien al zijn, maar niet gezien worden. We dromen er dan van dat die andere zal anticiperen op al onze verlangens en ons met een half woord al zal begrijpen. Door onszelf te sussen met deze illusie, lopen we het risico dat we passief in de relatie gaan staan. Bij het minste teken van ongemak of verlegenheid, geven we onze huidige partner de schuld. We gaan van de ene relatie in de andere, tevergeefs wachtende op diegene die het op zich zal nemen om ons gelukkig te maken. We laten als het ware het paar los, ten gunste van het individu, van onszelf houden en niet van de ander, maar van onszelf via een narcisitische spiegel.
Zou het misschien kunnen dat het interessanter is om een leven op te bouwen door degene waarmee je een relatie start, de beste of de juiste persoon te laten zijn en er misschien dagelijks voor te zorgen dat jij de beste persoon bent voor hem of haar? Misschien is handelen in deze, succesvoller dan wachten?
… PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Vermits ‘tegengestelden mekaar aantrekken’, verwachten we van onze wederhelft, dat complementaire wezen, dat hij ons op een aantal gebieden naar een hoger level optilt. De ander moet ons dàt kunnen bezorgen wat wij missen. Hij of zij, moet ons bijvoorbeeld leren assertiever te worden, of leren meer te glimlachen, pro-actiever te worden, of ons leren hoe we gezonder kunnen leven… kortom hij of zij moet ons helpen de ontbrekende stukjes van ‘onze’ puzzel te realiseren.Door een anti-pode-partner te kiezen, vertrouwen we hem de missie toe om onze identiteit te definiëren.
De tegenovergestelde overtuiging: ‘Gelijken trekken mekaar aan’, is dan weer gebaseerd op een behoefte aan veiligheid, het verlangen om getroost en gerust gesteld te worden.
In beide gevallen lopen we het risico niet meer te weten wie we zijn. Aan de ene kant verhindert gelijkenis ons onze uniciteit te ontwikkelen, aan de andere kant zijn ‘verschillen’ in het begin vaak verleidelijk maar ze leiden ‘on the long run’ naar spanningen en misverstanden. Teleurgesteld gaan we dan terug op zoek naar een geschikter puzzelstukje.
Het tegengif? Misschien is het heilzamer om onszelf beter te leren kennen, los van de relatie?
… PASSIE TEGEN ELKE PRIJS
‘Vlinders in de buik en sprankels in de ogen. Dat is wat wij moeten hebben!'
Maar verwarren we liefde dan niet met verlangen. In het bijzonder met seksueel verlangen?
Zijn we er in zo’n geval niet van overtuigd dat als dat laatste vervaagt, we niet langer verliefd zijn en onze partner dus, in feite, niet meer voldoet. Tot een nieuwe ontmoeting ons enthousiasme weer wakker maakt. Vreemd genoeg is een wisselende emotie als ‘passie’, niet goed of niet slecht, maar hoe we met die passie omspringen, zal wel bepalen of we een constructief of destructief proces opstarten. Waarom zeg ik dit? Omdat onderzoek heeft uitgewezen dat onze seksuele voldoening in een nieuwe relatie, na gemiddeld twaalf maanden gepiekt heeft. Reden hiervoor blijkt te zijn dat koppels, binnen het eerste jaar van de relatie graag de voorkeuren van hun partner willen ontdekken en dus vaker seksueel actief zijn. Maar zoals onze woede of onze ergernis op de ander projecteren eigenlijk niet legitiem is, zo rechtvaardigt ons verlies van het basis-verlangen onze keuzes niet. Als we erin slagen om al onze verschillende passies, die we delen, te laten evolueren (de natuur, meditatie, dansen, informatica, reizen, enz… waarom zou dan de seksuele passie niet kunnen evolueren tot een nieuwe' steamy', diepgaandere vorm die samen wordt gecreëerd? Drie maanden of drie jaar samen... misschien blijven we wel altijd vrij om ze om te zetten in wat we willen?
… DE SUPERHELD
‘Ik ben ervan overtuigd dat ik hem, haar tot andere inzichten kan brengen.’
Wat ons aantrekt is wat wij interpreteren als zijn gebrek of haar zwakte. Het is in feite een gouden kans om onszelf te laten valideren. De superhelden van deze tijd gaan hun partners redden of ze zullen ze ‘vooruitgang’ laten boeken.
De intentie is nobel, hoewel een beetje gefantaseerd en het werkt vooral, niet te vergeten, bij aanvang van de relatie. Maar het zou best kunnen dat onze wederhelft met de tijd niet alleen zijn eigen identiteit verliest, maar ook zijn respect voor zichzelf en zijn vertrouwen in zichzelf. Wij nemen een risico voor onszelf wanneer onze soulmate verandert, want dan zitten we zonder missie en baan en als zij of hij niet verandert, houdt hij/zij waarschijnlijk niet genoeg van ons, toch? Machteloos en verraden keren we dan liever terug naar onze vrijheid. De vraag is dus: Zijn we klaar om met zijn of haar gebrek te leven? Of blijven we hopen dat de situatie uiteindelijk toch in ons voordeel zal veranderen? Misschien is het wel door ons te kunnen inzetten, door de ander in zijn of haar uniciteit te aanvaarden, dat onze hulpbronnen steviger zullen worden.
… HARMONIE BOVEN ALLES
Omdat het leven één lange rustige stroom zou kunnen creëren, vermijden we confrontatie. We vermijden elk conflict dat een gevoel van onrechtvaardigheid zou kunnen wakker maken. We doen het kleine innerlijke stemmetje in ons zwijgen omdat we vinden dat het gevaarlijk kan zijn voor de duurzaamheid van ons koppel. Nochtans tonen, boosheid, angst en triestheid ons altijd iets dat verdient om naar te kijken en te luisteren. Indien we niet proberen er de oorzaak van te begrijpen, riskeren we onszelf te ontkennen en vroeg of laat spuwt de berg dan plots lava. Door het conflict te ontvluchten besparen we ons enerzijds een onaangenaam moment, maar anderzijds ontzeggen we ons daardoor een diepgaande uitwisseling. Voelen dat de ander luistert naar je standpunt en het in overweging neemt, geeft je voldoende vertrouwen om toe te staan wat er bij jezelf leeft. En een gemeenschappelijke oplossing zoeken die voldoening geeft, is misschien wel een fundamentele ervaring die het engagement in de relatie kan versterken.
Ik zeg vaak dat ik scheidingen ten volle begrijp: ‘... als het verhaal verteld is’.
Maar zolang dat niet het geval is, is mijn ervaring dat als we in staat zijn de eigen patronen waarin we gevangen zitten beter te begrijpen, we er onszelf ook kunnen uit bevrijden.
In plaats van, in dat geval, te vroeg te breken met onze partner, met het risico dat we nadien weer in dezelfde impasses terechtkomen, kunnen we misschien beter breken met de mythes, niet?
Zaterdag 27 januari 2023
Met dank aan de jonge stellen die me hielpen inzien hoe sterk mythes, relaties kunnen hypothekeren.
Infospirator, Practical Shaman
Comments