Laten we beginnen met een eenvoudige definitie van onze hoofdrolspeler van vandaag. Het begrip: “Proactief zijn”.
Proactief zijn betekent dat ‘jij’ dingen laat gebeuren in plaats van te wachten tot ze jou overkomen. Actief zijn betekent “Iets doen.” Het voorvoegsel pro betekent “ervoor”. Dus, als je pro-actief bent, ben je klaar voordat iets gebeurt. De tegenovergestelde term is re-actief, of wachten tot de dingen uitgespeeld zijn alvorens te reageren.
Dit is dus het karakter van onze hoofdrolspeler.
In het algemeen is pro-actief zijn in je leven een betere strategie dan reactief zijn, want in deze wereld kan het tegen de tijd dat je reageert al te laat zijn om nog voordeel te halen uit je sterke punten.
Zelfs in situaties waarin reactief zijn, de enige keuze lijkt die je hebt, bijvoorbeeld reageren op een bal die naar je toe gegooid wordt, zijn er verborgen manieren om proactief te zijn. Het is duidelijk dat het in zo’n geval kan helpen dat je bijvoorbeeld een bepaalde vangtechniek hebt geleerd, gefocust bent, snelle reacties hebt en in goede fysieke conditie bent, dus trainen voor welk balspel dan ook, zou een proactieve zet zijn voor een wedstrijd. Als je weet dat de zon tijdens zo’n wedstrijd zal schijnen en je, ongewild, zou kunnen verblinden, kun je een bril of een pet opzetten. Een nog nuttigere vraag kan natuurlijk zijn:
“Hoe kun je weten hoe je proactief kunt zijn als algemene strategie in je leven?”
Deze vraag werpt eigenlijk enkele van de complicaties of obstakels op waar –jij en ik-, mee te maken krijgen in ons streven naar een proactieve instelling.
Het eerste obstakel dat we tegenkomen is de uitdaging van
‘culturele inprenting’. Het is gemakkelijk te vergeten dat wij in de ogen van de huidige westerse samenleving grotendeels als consumenten worden gezien en dat er letterlijk miljoenen producten op elk moment aan ons worden verkocht via alle denkbare media, en dit wordt elke dag sterker en intensiever. Miljarden euro worden besteed aan het creëren van algoritmen om precies te bepalen wat –jij en ik-, het meest waarschijnlijk zullen kopen op basis van onze surfgewoonten en interesses op het web. Deze worden vervolgens op vele subtiele en niet zo subtiele manieren aan ons doorgegeven. Met andere woorden, je wordt ‘gericht’ benaderd en vervolgens gemanipuleerd om op bepaalde manieren te denken door middel van slimme marketing en reclame die veel aanwijzingen bevatten over wenselijk sociaal gedrag… en minder dan wenselijk sociaal gedrag. Merk op dat deze pogingen om te verkopen meestal worden geformuleerd of afgebeeld in subtiele bedreigingen of voorwaardelijke termen:
Als je dit product gebruikt, zul je populair en aardig gevonden worden en als je dat niet doet, zul je genegeerd of gemeden worden’. Als je lid wordt van deze sociale mediasite zul je een groot voordeel hebben ten opzichte van anderen of je loopt het risico niet bij te blijven’. Omdat je emoties worden gemanipuleerd, worden je overtuigingen over wat wenselijk is voortdurend gevormd, versterkt, of in sommige gevallen proactief gefabriceerd door verschillende bedrijven.
Dus, in plaats van precies te weten hoe je proactief kunt zijn op een effectieve manier, ben je afgeleid door waardeloze strategieën die je leiden om proactief te zijn op de manier die ondernemingen willen.
Het resultaat is dat je jezelf er zelfs van overtuigt dat proactief zijn in een sollicitatiegesprek betekent dat je in een bepaald kledingmerk moet verschijnen, dat je een ‘coole’, trendy nieuwe bril moet dragen en dat je je zo zal verkopen, als je denkt dat ervan je verwacht wordt om de job te krijgen. In plaats van proactief te zijn, ben je gemanoeuvreerd om reactief te zijn.
De medische wereld heeft velen van ons overtuigd dat onze gezondheid afhangt van het slikken van bepaalde medicijnen, het volgen van een bepaald vermageringsdieet om ons lichaam te laten voldoen aan
‘de maten’ die de reclame ons voorschrijft, bepaalde vaccins te gebruiken om in leven te blijven. Alsof we stukken kip zijn die precies dienen te passen in de polystyrene bakjes die in een fabriek worden geproduceerd.
Hoedanook in plaats van pro-actief bezig te zijn met onze gezondheid, bijvoorbeeld door te bewegen in de natuur, na te gaan waar de dikmakers in onze voeding zitten of hoe we ons imuunsyteem kunnen versterken enz…, slikken we pillen of besluiten we een dieet te volgen dat beperkt is tot ijsblokjes of citroenen, bananen of poeder in een doos.
Zaterdag 13 maart 2021
Met dank aan mijn inspirators Rutger Bregman en Sandra Ingerman.
Dit wordt een serie van drie 'kortere' blogs, tenminste… dat ga ik proberen,
over 'De kracht van Pro-activiteit'. Alvast tot morgen,
Infospirator