Beste lezer, zie jij in HOE we de wereld gaan redden aan de hand van de statistieken?
Als het over 'feiten en cijfers' gaat, of als ik de gekende uitspraak hoor:
'Meten is weten', blijf ik al heel snel op mijn honger zitten.
Ik denk dat er ooit een tijd geweest is dat feiten met recht en rede 'feiten' werden genoemd. Ik stam nog uit de tijd dat wetenschappers, tot het ontegensprekelijk tegendeel werd bewezen, zo ongeveer het alleenrecht van 'feiten' en dus van waarheid hadden.
Het was overigens een tijd waar niemand zich vragen stelde bij die waarheid.
Maar vandaag, liggen de kaarten toch wel even anders. Het woord waarheid is door de moderne filosofen omgeturnd tot 'waarachtigheid' omdat onze huidige tijd zich manifesteert als: 'ieder heeft zijn eigen waarheid' dus bestaat er niet langer meer zoiets als DE waarheid'.
Daarnaast merk ik ook dat er in het dagelijkse leven best wat subjectiviteit zijn intrede heeft gedaan, naast de feiten dan. Bijvoorbeeld: Als ik naar het weerbericht luister, hoor ik feiten: Het is vandaag 19 graden... en meteen daarna, maar het voelt aan als zestien graden. En wat wordt in dat geval dan het belangrijkste? Het feit, of datgene wat wordt ervaren?
Vreemde vraag misschien, maar toch wel de moeite om even over na te denken.
Waarop baseren we ons, eens we de 'so-called' feiten kennen.
19 graden: natuurlijk steken we de kachel niet aan, of… 19 graden: dat kan best zijn, maar het voelt als zestien graden, dus we steken de kachel aan. Het effect op zoveel domeinen is natuurlijk compleet anders.
En tenslotte leerde ik in de voorbije jaren, hoe feiten, geen feiten meer kunnen zijn van zo snel het woord 'hidden agenda' begint mee te spelen. Want eens er 'ongezonde verstrengelingen' mee beginnen te spelen worden feiten en cijfers, een soort pokerkaarten. Je kan bewijzen wat je wil met feiten en cijfers. Alles hangt er maar vanaf welke wolf je wil voeden.
En wanneer je dan ook de media meekrijgt en mensen bestookt met cijfers die, of vaag zijn of ervoor zorgen dat je geen helder beeld kan krijgen, of ronduit niet kloppen dan is het hek natuurlijk van de dam. Als je er dan nog, top of the bill, voor zorgt dat je in de wetenschappen nog slechts één soort stem laat horen en tegenstemmen niet meer toelaat of weghoont... dan haal je de basis van waarachtigheid compleet onderuit en zak je af naar 'feiten en cijfers' in functie van gewenste propaganda.
Een goede kennis van me, die tijdens zijn studies veel in contact is gekomen met statistiek en andere vakken in de kwantitatieve richting, drukte het onlangs zo uit:
(cit: “Meten is weten, klopt volledig. Maar één van de belangrijke lessen die je leert, is wel dat… 'als je verkeerd meet, je ook verkeerd weet. Met cijfers kan je inderdaad alles of toch veel bewijzen; het komt er in veel gevallen gewoon op aan om de cijfers waarop je je 'meting' baseert, zo te kiezen dat je de 'juiste' -lees: door bepaalde mensen gewenste- conclusie kan trekken.”)
Moest je moraal bij het lezen van de blog tot nu toe eerder richting een dipje gaan, dan ga ik die meteen even voor je opkrikken. Je zal me zò begrijpen.
Onlangs was ik bij vrienden en we waren wat over en weer aan het praten toen plots één van hen zei: ‘Riet, het lijkt wel alsof jij altijd wel ergens licht in ziet. Ik zou best ook zo positief willen kijken naar de situatie waarin we nu terecht gekomen zijn, maar ik zou niet meteen weten hoe?’ ‘Tja’ probeerde ik, ‘ik luister vooral naar de onderstroom, en dan zie ik dat er dingen beginnen te veranderen, ik ervaar de aanwezigheid van diegenen die naar een nieuwe verbinding groeien MET AL DAT IS.’
‘De onderstroom is nog ver van de bovenstroom, het aantal is wellicht veel kleiner dan je zou denken…’ was de directe reactie. En precies in dat antwoord, is het waar een lichtpunt op ons wacht.
In statistieken wordt de onderstroom verkocht in kleine getallen, het zijn verwaarloosbare kleinigheden, ‘quantité négligeable’ dat weten we ondertussen.
Maar weet je, in het leven is een bosbrand, één lucifer.
In een koppel start een dicussie en plots slaat één detail in als een bom en de liefde ligt aan diggelen. Wat is een domino-effect? Wanneer de voorste steen in een rij, rechtopstaande dominostenen omvalt tegen de volgende steen, veroorzaakt hij een kettingreactie van één voor één, aan een steeds hoger tempo, omvallende dominostenen. Of zullen we het even hebben over het sneeuwbaleffect. Akkoord? Of moeten we het hebben over dat ene kleine zandkorreltje dat een hele machine kan ontregelen DAT is het leven. Het is de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen, de kurk die plots van de champagnefles plopt… Het is altijd klein, maar énorm krachtig.
Dus als je soms de moraal verliest omdat de statistieken blijven vertellen dat je behoort tot een niets betekenende minderheid. terwijl ‘cijfergewijs’ het drama nog véél groter is dan jij 'ocharme' kan beseffen, weet dan dat JIJ een zandkorrel bent. En die kleine zandkorrel ontregelt heel de machine, zeker in de wereld van vandaag, waar iedereen zich vast blijft houden aan weinig relevante ‘statistieken’.